Najzastupljenija krivična dela povezana sa zloupotrebom digitalne imovine (PUDI) su prevare sa inicijalnom ponudom virtuelnih valuta, Poncijeva šema (koja je u posebnom fokusu nadzornih organa nakon OneCoin afere koja je pogodila region), ucenjivački softver, i to ransomware softver koji je posledica hakerskih napada, krađa virtuelnih valuta kao posledica hakerskih napada, kao i trgovina narkoticima i trgovina oružjem (dostupne na crnom tržištu – dark net). Međutim, PUDI smatraju da se nakon izvršenja ovih krivičnih dela retko koriste PUDI, jer izvršioci žele da ostanu anonimni, pa češće koriste OTC trgovanje (direktno trgovanje između lica bez posrednika), navodi se u dokumentu koji je objavila Narodna banka Srbije, a koji se između ostalog bavi i analizom rizika od pranja novca i finansiranja terorizma u sektoru digitalne imovine.
U narednom periodu, potrebno je ulagati u tehnološku opremu, programske alate i potrebna znanja u smislu ljudskih resursa za uspešno vođenje istraga, zaplenu digitalne imovine i upravljanje zaplenjenom digitalnom imovinom, kada su u pitanju pomenuta krivična dela.
Prema iskustvu Uprave za sprečavanje pranja novca u periodu od 2018. do 2020. godine dolazi do povećanog broja prijava sumnjivih transakcija od strane stranih finansijsko-obaveštajnih službi u vezi sa sektorom igara na sreću, u kojima se kao počinioci krivičnih dela prevara, krađa identiteta, neovlašćeni pristup računarima i registrovanim nalozima kod kazina i kladionica javljaju državljani Republike Srbije ili lica koja su na privremenom boravku u Republici Srbiji.
Zloupotreba FinTech-a i anonimnost učesnika u transakcijama, sa brzim izvršenjem transakcija visokog limita, kao i mogućnost zamene, kupovine i prodaje kriptovaluta za zvanične valute koju ovaj sektor pruža, pogodno je tlo da se sredstva proistekla iz kriminalnih radnji brzo transferišu iz jedne zemlje u drugu i da se iskorišćavanjem labavijih KYC procedura upoznaj svog klijenta koju sprovode određeni FinTech privredni subjekti, kao i kazina i kladionice, novac gotovinski podigne kod institucija elektronskog novca ili sa bankomata u trećoj zemlji.
Sprovedenom analizom izveden je ipak zaključak da je trenutno niska pretnja od pranja novca i finansiranja terorizma upotrebom kriptovaluta s obzirom na to da se radi o srednjim i nižim iznosima u kojima se vrše ova krivična dela, sa tendencijom srednje pretnje, zbog stalnog porasta vrednosti kriptovaluta kroz tržišnu kapitalizaciju, kao i same prirode ucenjivačkog softvera, krađe i prevare povezanih sa kriptovalutama koja motiviše izvršioce da daljim transakcijama
kroz transakcije ka privatnim kriptovalutama, mikser ili coin join servisima sakriju poreklo kriptovaluta, a nakon toga ih menjaju u zvaničnu valutu.
Foto: Pixabay.com